Vanaf 11 december 2022 moeten alle lokale besturen een klokkenluidersmeldpunt hebben voor de medewerkers en andere personen die met het lokaal bestuur samenwerken. Dat is het gevolg van een nieuw Vlaams decreet op basis van een Europese Richtlijn. Het is daarbij de bedoeling om de klokkenluider meer bescherming te bieden.
Welke meldingen?
Je kan een melding doen over inbreuken die gebaseerd zijn op informatie die je uit je werkomgeving verkreeg. Een melding is iets anders dan een klacht.
Om over een inbreuk te spreken, moet het gaan over een handeling of een nalatigheid die onrechtmatig is, of die de regelgeving schendt.
Wie kan melden?
Klokkenluiders zijn mensen die in het kader van een werkrelatie inbreuken op wetgeving vaststellen en die inbreuken melden aan het intern meldpunt bij de gemeente of bij het extern meldpunt van Audit Vlaanderen. Kan de inbreuk doeltreffend intern worden behandeld? En is de klokkenluider van mening dat er geen risico op represailles bestaat? Dan wordt de melding bij voorkeur intern gemaakt.
Niet alleen personeelsleden kunnen klokkenluiders zijn maar ook andere personen consultants, leveranciers, sollicitanten… Zij kunnen een melding maken via het externe meldkanaal (Audit Vlaanderen – zie verder).
Goed om te weten: voor burgers zonder werkrelatie met Wichelen, geldt de gewone klachtenregeling.
Waar kan je melden?
De regelgeving voorziet veilige meldkanalen binnen en buiten elke organisatie:
- - Intern meldkanaal: binnen de organisatie kan je terecht bij de algemeen directeur (als hoofd van het personeel) en de beleidsmedewerker. Je kan hen contacteren via mail (respectievelijk roos.coppens@wichelen.be of anke.versonnen@wichelen.be), brief (Oud Dorp 1, 9260 Wichelen), telefonisch (052 43 24 00) of tijdens een gesprek.
- - Extern meldkanaal: buiten de organisatie kan je terecht bij Audit Vlaanderen, melding.audit@vlaanderen.be - 02 553 45 55, Havenlaan 88 - bus 24, 1000 Brussel
Als melder meld je de informatie over een inbreuk bij voorkeur intern als de inbreuk op een doeltreffende manier intern kan behandeld worden en er geen risico op represailles bestaat.
Je kunt de informatie ook openbaar bekendmaken.
Bescherming
De klokkenluider krijgt de nodige garanties op gebied van vertrouwelijkheid, anonimiteit en kwaliteit van de behandeling van zijn melding. Er zal een inschattingsformulier worden gehanteerd dat aangeleverd wordt door Vlaanderen om de melding te behandelen. Klokkenluiders kunnen en mogen niet het slachtoffer zijn van represailles, en deze bescherming is onbeperkt in tijd.
Procedure bij het intern meldpunt
Klokkenluiders kunnen hun melding schriftelijk of mondeling bezorgen (brief, e-mail, telefonisch of tijdens een gesprek).
Binnen de 7 kalenderdagen ontvangt de klokkenluider een ontvangstmelding.
Het klokkenluidersmeldpunt onderzoekt de melding en gebruikt hiervoor het inschattingsformulier.
Het meldpunt zorgt voor vertrouwelijke behandeling, anonimiteit en kwaliteit.
De klokkenluider heeft recht op een verslag.
Binnen de drie maanden na versturen van de ontvangstmelding ontvangt de klokkenluider feedback.
Welke wetgeving is van toepassing?
De Europese Klokkenluidersrichtlijn wil mensen die overtredingen en misbruiken aanklagen beschermen tegen de negatieve gevolgen van de melding. De Vlaamse Overheid heeft de Europese richtlijnen omgezet naar regelgeving met een Decreet Bestuursdecreet (vlaanderen.be) dat van toepassing is voor de Vlaamse overheid en de lokale besturen. Het decreet werd op 16 november 2022 goedgekeurd in het Vlaamse parlement en treedt in werking op 11 december 2022.